भारत सरकार शिष्यवृत्ती

शासन निर्णय :-

1) शासन निर्णय क्रमांक:इबीसी-2003/प्र.क्र.301/मावक-2 दिनांक 01 नोव्हेबर 2003

2) शासन निर्णय क्रमांक:इबीसी-2004/प्र.क्र.30/मावक-2 दिनांक 05 जानेवारी 2005

3) केंद्र शासन पत्र क्रमांक:1117/प्र.क्र.-01/2008-SCD-V, दिनांक 31 डिसेंबर 2010

4) शासन निर्णय क्रमांक:इबीसी-2011/प्र.क्र -4/मावक-2 दिनांक  02 ऑगस्ट 2011

5) शासन परिपत्रक क्र. इबीसी-2018/प्र.क्र.484/शिक्षण-1 दिनांक 08 जानेवारी 2019

उद्दिष्ट:                                                                         

1. मागासवर्गीय विद्यार्थ्यांना महाविद्यालयीन /उच्च शिक्षण घेता यावे.   
2. विद्यार्थ्याचे गळतीचे प्रमाण कमी व्हावे.

अटी व शर्ती

1. 1. विद्यार्थी हा अनुसुचीत जाती व नवबौद्ध प्रवर्गातील असावा.

2 . विद्यार्थ्याचे पालकांचे वार्षिक उत्पन्न रु.2.5 लाख  किंवा त्या पेक्षा कमी असावे.              

लाभाचे स्वरूप                                                               

1.विद्यार्थ्यास निर्वाहभत्ता व शिक्षण शुल्क ,परीक्षा   शुल्क व इतर मान्य बाबींवरील शुल्क प्रदान                      

2. दरमहा रु.230 ते रु. 550 या दराने निर्वाहभत्ता

3.विद्यार्थी शालांत परीक्षोत्तर व त्यापुढील शिक्षण घेत असलेला असावा.

4.विद्यार्थी महाराष्ट्राचा रहिवासी असावा.

5. वसतिगृहात राहून शिक्षण घेणाऱ्या विद्यार्थ्यासाठी दरमहा रु.380ते रु.1200 निर्वाह भत्ता                                       

 या योजनेसाठी

www.mahadbtmahait.gov.in या वेबसाईटवर ऑनलाईन अर्ज भरणेआवश्यक आहे.

संपर्क :1) संबंधित जिल्ह्याचे,सहाय्यक आयुक्त,समाज कल्याण 2) संबंधित महाविद्यालयाचे प्राचार्य 

1) शासन निर्णय क्रमांक:इबीसी-2011/प्र.क्र.164/शिक्षण-1 दिनांक 03 फेब्रुवारी 2012

2) शासन निर्णय क्रमांक:इबीसी-2011/प्र.क्र.164/शिक्षण -1 दिनांक 13 मार्च 2012

3) शासन निर्णय क्रमांक:इबीसी-2016/प्र.क्र.221/शिक्षण -1 दिनांक 31 मार्च 2016

 शालांत परीक्षोत्तर शिक्षण घेणाऱ्या अनुसूचित जातीच्या विद्यार्थ्यांना त्यांचे वय व उत्पन्न विचारात न घेता जिल्हास्तरावरील मान्यता प्राप्त संस्था मध्ये मॅट्रकोत्तर शैक्षणिक अभ्यासक्रमासाठी शिक्षण शुल्क ,परीक्षा शुल्क व विहित केलेले शुल्क देण्यात येते. 

संपर्क :1) संबंधित जिल्ह्याचे,सहाय्यक आयुक्त,समाज कल्याण                                               

          2) संबंधित महाविद्यालयाचे प्राचार्य                          

या योजनेसाठी www.mahadbtmahait.gov.in या वेबसाईटवर ऑनलाईन अर्ज भरणे आवश्यक आहे.  फ्रीशिप

विजाभज, इमाव, विमाप्र प्रवर्गाच्या विद्यार्थ्यांना मॅट्रीकोत्तर शिष्यवृत्ती

शासन निर्णय :-

1. शासन निर्णय क्रमांक : इबीसी – 1068/83567/जे, दि. 24 डिसेंबर 1970 (विजाभज)
2. शासन निर्णय क्रमांक : इबीसी – 1095/प्र.क्र.91/ मावक – 2/ दि. 29 ऑक्टोबर 1996 (विमाप्र)
3. शासन निर्णय क्रमांक : इमाव – 2002/ प्र.क्र. 414/ मावक – 3/ दि. 29 मे 2003 (इमाव)
4. शासन निर्णय क्रमांक : इमाव – 2002/ प्र.क्र. 414/ मावक – 3/ दि. 31 मार्च 2004 (इमाव)
5. शासन निर्णय क्रमांक : इबीसी – 2009/ प्र.क्र. 122/ मावक – 3/ दि. 11 जानेवारी 2010
6. शासन निर्णय क्रमांक : इबीसी – 2009/ प्र.क्र. 122/ मावक – 3/ दि. 20 जुलै 2010

योजनेचा उद्देश :-

1. शिक्षणासाठी आर्थिक सहाय्य उपलब्ध करुन देणे.
2. शिक्षणाच्या गळतीचे प्रमाण कमी करणे.
3. उच्च शिक्षण घेण्याची आवड निर्माण करणे.
4. विद्यार्थ्यांना शिक्षण देऊन समाजाच्या मुख्यप्रवाहात येण्याची संधी उपलब्ध करुन देणे.
5. पारदर्शकता एकसुत्रता व विलंब टाळण्यासाठी ई- स्कॉलरशिप योजना.
6.  

योजनेच्या अटी :-

1. विद्यार्थी हा महाराष्ट्राचा रहिवासी असावा.
2. लाभार्थी हा विजाभज, इमाव व विमाप्र प्रवर्गातील असावा.
3. विद्यार्थी हा शासकीय/अनुदानित/विनाअनुदानित, कायम विना अनुदानित शासन मान्य शिक्षण संस्थेत शिकत असावा.
4. लाभार्थ्याच्या पालकांचे वार्षिक उत्पन्न रु. 1 लाख या मर्यादेत असावे.
5. विद्यार्थी हा शासनाने विहित केलेल्या अभ्यासक्रमामध्ये इ. 11 वी पासून पुढे शिक्षण घेणारा असावा.
6. अभिमत विद्यापीठांतर्गत अभ्यासक्रमास प्रवेश घेतलेल्या विद्यार्थ्यांना योजनेचा लाभ लागू नाही.
7. एम.फिल, पी.एच.डी. प्रवेशात विद्यार्थ्यांना प्रबंधासाठी टंकलेखन व प्रिंटींग करिता रु. 600/- दिले जातात.
8. या योजनेअंतर्गत लाभार्थ्यास शैक्षणिक शुल्क, लायब्ररी, वैद्यकीय, खर्च मासिके इ. बाबींवर लाभ दिला जातो.
9. इ-शैक्षणिक, स्कॉलरशिप योजनेनुसार विद्यार्थी संस्था व जिल्हा कार्यालय यांनी संगणकीय प्रक्रियेनुसार कार्य करणे अनिवार्य करण्यात आलेले आहे.

लाभाचे स्वरुप :-

1. ज्या पालकांचे वार्षिक उत्पन्न रुपये एक लाख पर्यंत आहे अशा विद्यार्थ्यांना पूर्ण दराने शिष्यवृत्ती व नियमानुसार परीक्षा शुल्क, शिक्षण शुल्क, व इतर आवश्यक शुल्क दिले जाते.
2. निर्वाह भत्ता अनिवासी विद्यार्थी रुपये 90/- ते रुपये 190/- प्रमाणे दरमहा, निवासी विद्यार्थी रुपये 150/- ते रुपये 425/- प्रमाणे दरमहा.
3. शासकीय अनुदानित महाविद्यालयात शिक्षण घेणाऱ्या विद्यार्थांना शासकीय दराने लाभ देण्यात येतो.
4. विनाअनुदानित, कायम विना अनुदानित महाविद्यालयात शासकीय कोट्यातून प्रवेश घेतलेल्या विहित व्यावसायिक अभ्यासक्रमातील विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक शुल्क समितीने निर्धारित केलेल्या दराच्या 100% दराने विजाभज, विमाप्र प्रवर्गाकरिता तर इमाव प्रवर्गाकरिता ५०% दराने शैक्षणिक शुल्क दिले जाते. (बी.एड., डी.एड. वगळून) या बाबत प्रति वर्षी शासन जो निर्णय घेईल तो लागू राहील.
5. डी.एड., बी.एड. मधील प्रवेशित पात्र विद्यार्थ्यास शासनाने दि. 08 एप्रिल 2005 च्या पत्रान्वये दिलेल्या निर्देशानुसार शालेय शिक्षण शासन निर्णय दि. 18 जुलै 2001 व उच्च व तंत्र शिक्षण विभागाच्या शासन निर्णय दि. 24 मे 2002 नुसार शैक्षणिक शुल्काची प्रतिपूर्ती करण्यात येते.

संपर्क :-

1. संबंधित जिल्ह्याचे सहाय्यक आयुक्त, समाज कल्याण.
2. संबंधित महाविद्यालयाचे प्राचार्य.

विजाभज, इमाव व विमाप्र विद्यार्थ्यांना शिक्षण शुल्क, परिक्षा शुल्क प्रदाने

शासन निर्णय :-

1. शासन निर्णय क्रमांक : इबीसी – 1068/83567/जे, दि. 24 डिसेंबर 1970 (विजाभज)
2. शासन निर्णय क्रमांक : इबीसी – 1095/प्र.क्र.91/ मावक – 2/ दि. 29 ऑक्टोबर 1996 (विमाप्र)
3. शासन निर्णय क्रमांक इमाव – 2003/प्र.क्र.203/ दि. 06 ऑक्टोबर 2003 (इमाव)
4. शासन निर्णय क्रमांक इमाव – 2002/प्र.क्र. 414/मावक – 3, दि. 12 मार्च 2007
5. शासन निर्णय क्रमांक : इमाव – 2007/ प्र.क्र.150/ मावक – 3/ दि. 26 मार्च 2008
6. शासन निर्णय क्रमांक : इबीसी – 2009/ प्र.क्र. 122/ मावक – 3/ दि. 11 जानेवारी 2010
7. शासन निर्णय क्रमांक : इबीसी – 2009/ प्र.क्र. 122/ मावक – 3/ दि. 20 जुलै 2010
8. शासन निर्णय क्रमांक इबीसी – 2011/प्र.क्र. 164/शिक्षण- 1दि. 03.02.2012 व दि. 13.03.2012
9. शासन निर्णय क्रमांक इबीसी – 2016/प्र.क्र. 221/ शिक्षण – 1, दि. 31.03.2016

योजनेचा उद्देश :-

1. विद्यार्थ्यामध्ये शिक्षणाची आवड निर्माण करणे.
2. शिक्षणामधील गळतीचे प्रमाण कमी करणे.
3. उच्च शिक्षण घेण्यासाठी आर्थिक सहाय्य उपलब्ध करुन देणे.
4. उच्च शिक्षण घेऊन आर्थिक उन्नतीच्या संधी निर्माण करणे.
5. पारदर्शकता, एकसुत्रता व विलंब टाळण्यासाठी स्कॉलरशिप योजना.

योजनेच्या अटी :-

1. विद्यार्थी हा विजाभज, इमाव व विमाप्र प्रवर्गातील असावा.
2. विद्यार्थ्यांच्या पालकांचे वार्षिक उत्पन्न रु. १ लाख ते ४.५० लाख मर्यादेत असावे.
3. विद्यार्थी हा शासनाने विहित केलेल्या अभ्यासक्रमामध्ये इ. 11 वी पासून पुढे शिक्षण घेणारा असावा.
4. विद्यार्थी हा महाराष्ट्राचा रहिवासी असावा.
5. विद्यार्थी हा शासकीय अनुदानित, शासनमान्य विनाअनुदानित/ कायम विना अनुदानित महाविद्यालयामध्ये प्रवेशित असावा.
6. अभिमत विद्यापीठांतर्गत अथवा खाजगी स्वयंअर्थसहाय्यीत विद्यापीठातील अभ्यासक्रमासाठी प्रवेश घेतलेल्या विद्यार्थ्यांना योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
7. ई- स्कॉलरशिप योजनेनुसार विद्यार्थी, शैक्षणिक संस्था व जिल्हा कार्यालय यांनी संगणकीय प्रक्रियेनुसार कार्य करणे अनिवार्य करण्यात आलेले आहे.

लाभाचे स्वरूप :-

1. शासकीय अनुदानित व विनाअनुदानित महाविद्यालयात शिक्षण घेणाऱ्या विद्यार्थांना शासकीय दराने शिक्षण शुल्क व परिक्षा शुल्क देण्यात येईल.
2. शासन मान्यता प्राप्त विनाअनुदानित कायम – विना अनुदानित महाविद्यालयात शासनाने विहित केलेल्या व्यावसायिक अभ्यासक्रमामध्ये शासकीय कोट्यातून प्रवेश घेतलेल्या विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक शुल्क समितीने ठरविलेल्या दराच्या विजाभज व विमाप्र संवर्गाकरिता 100 टक्के दराने तर इमाव प्रवर्गासाठी ५०% दराने शैक्षणिक शुल्क दिले जाते. या बाबत प्रति वर्षी शासन जो निर्णय घेईल तो लागू राहील. (बी.एड., डी.एड. वगळून)
3. डी.एड., बी.एड. विद्यार्थ्यांसाठी अनुक्रमे शालेय शिक्षण शासन निर्णय दि. 18 जुलै 2001 व उच्च व तंत्र शिक्षण विभाग शासन निर्णय दि. 24 मे 2002 नुसार निश्चित केलेल्या दराने प्रतिपूर्ती(सामाजिक न्याय व सामाजिक कार्य व विशेष विभाग यांचे शासन पत्र दि. 08/04/2005 अन्वये निर्देशित)

संपर्क :-

1. संबंधित जिल्ह्याचे सहाय्यक आयुक्त, समाज कल्याण.
2. संबंधित महाविद्यालयाचे प्राचार्य.

मागासवर्गीय विध्यार्थ्यासाठी शिक्षण शुल्क व परीक्षा शुल्क

1) शासन निर्णय क्रमांक:इबीसी-2011/प्र.क्र.164/शिक्षण-1 दिनांक 03 फेब्रुवारी 2012

2) शासन निर्णय क्रमांक:इबीसी-2011/प्र.क्र.164/शिक्षण -1 दिनांक 13 मार्च 2012

3) शासन निर्णय क्रमांक:इबीसी-2016/प्र.क्र.221/शिक्षण -1 दिनांक 31 मार्च 2016

 शालांत परीक्षोत्तर शिक्षण घेणाऱ्या अनुसूचित जातीच्या विद्यार्थ्यांना त्यांचे वय व उत्पन्न विचारात न घेता जिल्हास्तरावरील मान्यता प्राप्त संस्था मध्ये मॅट्रकोत्तर शैक्षणिक अभ्यासक्रमासाठी शिक्षण शुल्क ,परीक्षा शुल्क व विहित केलेले शुल्क देण्यात येते. 

संपर्क :1) संबंधित जिल्ह्याचे,सहाय्यक आयुक्त,समाज कल्याण                                               

          2) संबंधित महाविद्यालयाचे प्राचार्य                          

या योजनेसाठी

www.mahadbtmahait.gov.in या वेबसाईटवर ऑनलाईन अर्ज भरणे आवश्यक आहे.

व्यावसायिक पाठ्यक्रमाशी संलग्न वसतिगृहातील विद्यार्थ्यांना निर्वाह भत्ता व विद्यावेतन

1)शासन निर्णय क्रमांक:सामाजिक न्याय विभाग,बीसीएच-1081/29280/450 दिनांक 17 नोव्हेंबर 1983

2) शासन निर्णय क्रमांक:इबीसी-2003/प्र.क्र.311/मावक-2 दिनांक 09 जून 2003

3) शासन निर्णय क्रमांक:इबीसी-2004/प्र.क्र.181/मावक-2 दिनांक 06 ऑक्टोबर 2004

  उदिष्ठ व स्वरूप:- 

                     वैद्यकीय अभियांत्रिकी, कृषी इत्यादी अभ्यासक्रमातील महाविद्यालयांमध्ये शिक्षण घेणा-या अनुसूचित जातीमधील विद्यार्थ्यांना भारत सरकार मॅट्रकोत्तर शिष्यवृत्ती या योजनेअंतर्गत वसतिगृहात राहणा-या विद्यार्थ्यांना रु. 235 ते रु.740 निर्वाहभत्ता दिला जातो. व्यावसायिक पाठ्यक्रमाशी संलग्न असणाऱ्या महाविद्यालयातील वसतीगृहात राहणाऱ्या अनुसूचित जातीचे विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्तीद्वारे  मिळणाऱ्या निर्वाहभत्यातून व्यावसायिक पाठ्यक्रमाची पुस्तके, स्टेशनरी, निवास, भोजन, इत्यादी बाबीचा खर्च भागवू शकत नाहीत. व्यावसायिक पाठ्यक्रमाशी संलग्न असणाऱ्या महाविद्यालयाच्या वसतीगृहात, शासकीय व इतर वसतीगृहात राहतात अशा विद्यार्थ्याना भारत सरकार शिष्यवृत्तीच्या व्यतिरिक्त या योजने अंतर्गत निर्वाहभत्ता खालीलप्रमाणे देण्यात येतो.

संपर्क :1) संबंधित जिल्ह्याचे,सहाय्यक आयुक्त,समाज कल्याण

मागासवर्गीय मुलां-मुलींसाठी शासकीय वसतिगृह

उद्दिष्ट :

मागासवर्गीय मुला-मुलींची शिक्षणाची सोय व्हावी, त्यांना उच्च शिक्षण घेता यावे त्याचप्रमाणे अर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील मुलींना विद्यालयीन व महाविद्यालयीन शिक्षण घेता यावे,यासाठी शासकीय वसतिगृहे सुरू करण्यात आलेली आहेत. सदरची योजना सन 1922 पासुन कार्यान्वित आहे. सध्या लातूर जिल्ह्यात विभागीय,जिल्हा व तालुका पातळीवर मुलांसाठी 13 तर मुलींसाठी 12 असे एकुण 25 शासकीय वसतिगृहे कार्यान्वित आहेत.सदर वसतिगृहामध्ये सन 2019-20 मध्ये एकुण 2711 विद्यार्थ्यांनी या योजनेचा लाभ घेतलेला आहे.

लाभाचे स्वरुप :

1. मोफत निवास व भोजन, आंथरुण-पांघरुण,ग्रंथालयीन सुविधा.
2. शालेय विद्यार्थ्याना प्रतिवर्षी दोन गणवेश
3. क्रमिक पाठ्य पुस्तके,वह्या,स्टेशनरी इ.
4. वैद्यकीय आणि अभियांत्रिकी विद्यार्थ्याना त्यांच्या अभ्यासक्रमानुसार स्टेथोस्कोप,ॲप्रन,ड्रॉईंग बोर्ड,बॉयलर सूट व कला निकेतनच्या विद्यार्थ्यासाठी रंग, ड्रॉईंग बोर्ड,ब्रश,कॅनव्हास इ.
5. वसतिगृहातील विद्यार्थ्याना त्यांच्या दैनंदिन खर्चासाठी निर्वाहभत्ता.

अटी व शर्ती :

1. गुणवत्तेनुसार प्रवेश देण्यात येतो.
2. विद्यार्थी महाराष्ट्र राज्याचा रहिवासी असावा.
3. प्रवेशीत विद्यार्थ्यांच्या पालकांचे, वार्षिक उत्पन्न रु.2,00,000/- पेक्षा जास्त नसावे.
4. इयत्ता 8 वी व त्यापुढे माहाविद्यालयीन शिक्षण घेणाऱ्या विद्यार्थ्याना प्रवेशासाठी अर्ज करता येईल.
5. अर्ज करावयाची मुदत शालेय विद्यार्थ्यांसाठी 15 मे पूर्वी, महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी 30 जून पर्यत किंवा निकाल लागल्यापासून 15 दिवसांचे आत.
6. सन 2014-15 पासून शासन स्तरावरून शासकीय वसतिगृहाच्या जागेपैकी 10 % प्रतिवर्षी रिक्त होणाऱ्या जागा ह्या खासबाब म्हणुन अटी व शर्तीस अनुसरूण गुणवत्तेनुसार भरण्यात येतात आणि 5 % खासबाब म्हणुन अनाथ तसेच मांग,भंगी,मेहतर या जातीतील लाभार्थ्यांना प्राधान्य देण्यात येते.

निर्वाह भत्ता :

1. विभागीय पातळीवर : दरमहा रु.800/-
2. जिल्हा पातळीवर : दरमहा रु.600/-
3. तालुका पातळीवर : दरमहा रु.500/-

           (मुलींसाठी स्वच्छता व प्रसाधन भत्ता दरमहा रु. 100/- अतिरिक्त)

संपर्क :

1. संबंधित जिल्ह्याचे सहाय्यक आयुक्त, समाज कल्याण.
2. संबंधित गृहप्रमुख/गृहपाल,मुलां-मुलींचे शासकीय वसतिगृह.
3. संबंधित विभागाचे प्रादेशिक उपायुक्त समाज कल्याण.

वैद्य‍कीय,तंत्रनिकेतन, कृषी, पशुवैद्यकीय व अभियांत्रिकी

व्‍यावसायिक पाठ्यक्रम असणा-या महाविद्यालयात शिकणा-या

अनुसूचित जातीच्‍या विद्यार्थ्‍यासाठी पुस्‍तकपेढी योजना

शासन निर्णय :-

1) शासन निर्णय क्रमांक:इबीसी-2004/प्र.क्र.30/मावक-2 दिनांक 05 जानेवारी 2005

उद्दिष्ट:                                                                       

1. वैद्यकीय, अभियांत्रिकी, तंत्रनिकेतन, तंत्रनिेकेतन,कृषी, पशुवैद्यकीय,सी.ए., एम.बी.ए. व विधी अभ्‍यासक्रमाची पुस्‍तके महाग असल्‍यामुळे अनुसूचित जातीच्‍या विद्यार्थ्‍याना पुस्‍तके घेण्‍यामध्‍ये आर्थिक अडचणी निर्माण होऊ नयेत म्‍हणून सन १९७८-७९ पासून ही योजना कार्यान्वित करण्‍यात आली आहे.

अटी व शर्ती

विद्यार्थी हा अनुसुचीत जाती किंवा नवबौद्ध प्रवर्गातील असावा.

विद्यार्थ्यी वैद्यकीय, अभियांत्रिकी, तंत्रनिकेतन, कृषी पशुवैद्यकीय, सी.ए.,एम.बी.ए.व विधी अभ्‍याक्रमात शिकत असणारा असावा.

विद्यार्थी भारत सरकार शिष्‍यवृत्‍ती धारक असावा.

लाभाचे स्वरूप

   या अभ्‍यासक्रमासाठी 2 विद्यार्थ्‍यामागे 1 संच या प्रमाणे महाविद्यालयांना खालील प्रमाणे अनुदान देण्‍यात येते.

संपर्क :1) संबंधित जिल्ह्याचे,सहाय्यक आयुक्त,समाज कल्याण 2) संबंधित महाविद्यालयाचे प्राचार्य